اگرچه سل یک بیماری با عامل شناخته شده و اپیدمیولوژی مشخص است و اگرچه اصول درمان آن از حدود 60 سال قبل شناخته شده و بیش از یک ربع قرن است که رژیم درمان کوتاه مدت برای آن به کار می رود، ولی بخشی از بیماران مبتلا به سل هنوز در بسیاری از نقاط جهان و از جمله کشور ما تشخیص داده نشده ویا تحت درمان مناسب قرار نمی گیرند، و متاسفانه در حال حاضر شاهد آنیم که در نتیجه همین کاستی ها و همزمان با افزایش موارد مبتلا به ویروس ایدز، زمینه پیدایش و انتشار باسیل های سل مقاوم به چند دارو (Multi-Drug Resistant TB=MDR-TB) فراهم آمده است.

در سال 1402 از کل موارد مبتلا به سل در کشور، %57 موارد مرد و %24/9 موارد غیر­ایرانی بودند. همچنین تعداد کل موارد مبتلا به سل شناسائی شده در سال 1402 در کشور 7261 نفر بوده که از این تعداد 3981 نفر (4/6 در هر یکصد هزار نفر جمعیت) مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت بوده اند.

_  بررسی بروز سل از سال 1398 تا 1402 در کشور نشان دهنده روند کاهشی در بروز گزارش شده سل می­باشد. بطوریکه میزان بروز گزارش شده کل موارد سل از 10.5 در یکصد هزار نفر جمعیت در سال 1398 به 8.4 در یکصد هزار نفر جمعیت در سال 1402 رسیده است. این آهنگ کاهشی در کلیه اشکال سل اعم از بروز سل ریه اسمیر مثبت، اسمیر منفی و نامشخص و خارج ریه مشاهده می­شود. لازم به ذکر است که افت بیماریابی سل در کشور که در بازه زمانی سال 1399 مشهود است بدلیل پاندمی کووید 19 در جهان می باشد. بدیهی است در کنار عواملی نظیر معطوف شدن حداکثر توجه سیستم به کووید، اعمال فاصله گذاری فیزیکی، خستگی نیروی انسانی؛ تشابه علائم تنفسی سل و کرونا، دلیل مهم دیگری است که سبب تشدید تاثیر منفی پاندمی کووید بر شناسایی و درمان بموقع سل در مقایسه با سایر بیماریهای واگیر بوده است.

خوشبختانه طی دو سال اخیر این روند کاهشی تشخیص  موارد ناشی از همه گیری کرونا به طور نسبی جبران شده است.

_ میانه سنی بیماری در سال 1402 برای کل موارد سل و موارد سل ریوی اسمیر مثبت به ترتیب 53 و 55 سال بوده است.

_ در خصوص تعداد موارد مشکوک بیماریابی شده، در سال 1402 تعداد بیماران مشکوک به سل بررسی شده کشور، که برایشان نمونه خلط جهت بیماریابی تهیه شده است 210542نفر (2/2 نفر به ازای هر هزار نفر جمعیت) بوده است.

 نمودار روند پنج ساله شاخص های بیماری سل در کشور